Cilt: 10 Sayı: 2, 31.07.2024

Yıl: 2024

Makaleler

Derginin temel amacı, sosyal bilimler ve eğitim bilimleri alanındaki kuramsal, alan ve uygulamalı araştırmaların yayımlanmasıdır.

Dergimiz, uluslararası, akademik ve hakemli bir dergidir.

Dergide, Türkçe ve İngilizce dillerinde makaleler yayımlanmaktadır.  

Dergiye sunulan bütün makaleler gizli hakemlik ilkesi ile en az iki hakem tarafından değerlendirilmektedir.


Dergiye gönderilecek çalışmalar aşağıdaki açıklamalara uygun olarak hazırlanmalıdır. Ayrıca, açıklamaların altındaki linkte dergimizin makale şablonu bulunmaktadır. Yazarların çalışmalarını bu şablona uygun olarak hazırlamaları veya şablonu değiştirmeden üzerine kopyalamaları makalenin ön kabulünü hızlandıracaktır.

1. Dergiye gönderilecek eserler; MS Word programında Times New Roman 11 punto ile 1 satır aralıklı, paragraflar arasında bir satır boşluk bırakılarak ve sayfa düzeninde tüm kenarlardan 2.5 cm’lik boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Tablolar en fazla 10 punto olmalıdır. Çalışma, kaynaklar ve ekler de dâhil 20 sayfayı geçmemelidir.

2. Dergiye gönderilecek AEÜSBED makale şablonuna uygun olarak hazırlanmış aday makale, yazar adları eklenmeden ve kimliklerini belli edecek bir ibare olmadan Dergipark sistemine yüklenmelidir. Yüklenen dosya adı yazarların adını içermemeli ve dosya bilgilerinde yazar bilgisi olmamalıdır.

3. "Telif Hakkı Devir Sözleşmesi" imzalanarak makale gönderim sürecinde Dergipark sistemine yüklenmelidir. Sözleşmede tüm yazarların isimleri, kurumsal adres, kurumsal e-posta adresleri ve imzaları makalede yer alacak sıralamaya uygun olarak yer almalıdır.

4. Eserin bölümleri şu sıraya uygun olmalıdır: Kapak sayfası (Türkçe başlık, Öz, İngilizce başlık, Abstract), ana metin, kaynaklar, geniş özet ve (varsa) ekler.

5. Dergimize gönderilecek eserlerin aşağıdaki özellikleri  taşıması yayın birliğini sağlamak açısından önemlidir:

Başlık: Çalışmanın başlığı 12 punto, Times New Roman, ortalı, koyu, tek satır aralıklı, sadece kelimelerin baş harfleri büyük, 12 kelimeyi geçmeyecek şekilde ve açık olarak yazılmalıdır.

Yazar(lar): Yazar(lar)ın açık adı ve soyadı baş harfleri büyük harf olmak üzere, 11 punto büyüklüğünde, başlık altında ortalı ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Kurum adresli ve E-posta adresi ismin altında, ortalı, 11 punto büyüklüğünde ve yine Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır.

Öz: 9 punto, Times New Roman karekterinde, sağ ve sol kenarları ana metinden 1 cm içerden, tek satır aralıklı, tek paragraf halinde, araştırmanın amacını, yöntemini ve sonuçlarını kapsayacak şekilde düzenlenmeli  ve 150-300 kelime arasında yazılmalıdır. Makalenin dili Türkçe ise “Türkçe Başlık” ve "Öz"; İngilizce ise “İngilizce Başlık” ve "Abstract" önce yazılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Her makalede Öz ve Abstract’ın alt kısmında 9 punto, tek satır aralıklı ve 3-5 kelime arasında, çalışmanın içeriğini yansıtacak anahtar kelimeler bulunmalıdır. Anahtar kelimeler cümle kalıbında yazılmalı, sadece birinci kelimenin ilk harfi büyük diğerleri küçük harflerle başlayacak şekilde yazılmalıdır.

Ana metin: Ana metnin tamamı 11 punto, tek satır aralıklı ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Paragraflar 1 tab içeriden başlamalı, paragraf aralarına bir satır boşluk bırakılmalıdır.

Eserin ana başlıkları 12 punto, tek satır aralıklı, ortalı, ilk harfleri büyük, kalın ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır.

Diğer alt başlıklar, 11 punto, sola hizalı, ilk harfleri büyük ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Ana ve alt başlıklarda numaralandırma yapılmamalıdır.

Tablolar: Tablolar metin içine yerleştirilmelidir. Tablolara sıra ile numara verilmeli ve başlıklandırılmalıdır. Tablolar APA 6 standartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Tablolarda dikey çizgiler olmamalı, tablolarda kullanılan çizgiler en fazla 1,5 nk olmalı ve tablolarda satır ve sütun başlarındaki kategori adlandırmaları dışında; satır, sütun aralarında çizgi olmamalıdır. Tablo başlığı tablonun üstünde, tablo numarası içerecek şekilde; tablo adı, kelimelerin ilk harfleri büyük, sonrakiler küçük ve italik olacak şekilde yazılmalıdır. Tablo içeriğindeki metinler en fazla 10 punto boyutunda olmalı, satırların öncesinde ve sonrasında boşluk verilmeksizin ayarlanmalıdır.

Şekiller: Şayet varsa diyagram, resim, şekil ve grafikler beyaz bir kâğıt üzerine basılabilecek ve anlaşılır nitelikte olmalıdır. Şekil başlığı şeklin altında, şekil numarası belirtilerek; şekil adı, kelimelerin ilk harfleri büyük, diğerleri küçük, normal karakterde olmalıdır. Kaynak kullanılmış ise parantez içinde belirtilmelidir. Sayfa sonuna sığmayan şekiller bir sonraki sayfaya yerleştirilmelidir. Şekiller, metnin bütünlüğünü bozacak sayıda ve biçimde ise Ek olarak Kaynaklardan sonra verilmelidir.

Kaynaklar: Kaynaklar APA 6 (American Psychological Association-6) standartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. 
Kaynak gösterme kuralları ile ilgili ayrıntılı bilgi makale yazım şablonunda bulunmaktadır. 

Geniş Özet: Her makale için şablonda yer alan başlıkları içerecek şekilde, 1000-1250 kelime arasında geniş özet hazırlanmalıdır. Türkçe çalışmalar için geniş özet  İngilizce, İngilizce çalışmalar için geniş özet Türkçe olmalıdır.

Ekler: Şayet varsa makale ekler yeni bir sayfadan başlamalıdır. Yazar(lar) tarafından eserin ekine konulması gerektiği düşünülen ölçek, örnek vb. bu bölümde yer almalıdır.

Yazar Notları: Eğer yazar notu varsa başlıkta * (yıldız) işareti ile belirtilmeli, ana metnin sonunda  kaynaklar listesinden önce yazılmalıdır.

*** Önemli Not***

Lütfen aday makalelerinizi AEÜSBED makale şablonunu kullanarak hazırlayınız. 

Orijinal dokümandan kopyaladığınız metinleri "sağ tık" + "yalnızca metni koru" şeklinde yapıştırarak, biçimlendirmeyi bozmadan kullanabilirsiniz. 

Makale yazım şablonu için tıklayınız.

Telif Devir Formu için tıklayınız. 

Yayın Etiği
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editörya ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
Creative Commons
Creative Commons lisansı, telif hakkı bulunan bir eserin veya çalışmanın ücretsiz olarak dağıtılmasını sağlayan bir çeşit kamu telif hakkı lisansıdır. Bir yazar oluşturduğu eserin kullanılması için paylaşmak veya üzerinde değişiklikler yapma hakkını vermek istediğinde CC lisansını kullanır.
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde, yayımlanan tüm eserler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmaktadır.
Bu lisans, diğer yazarların, ticari olmayan amaçla ve eserinize atıfta bulunmak şartıyla, eserinizi kendi eserlerinde kullanmasına izin verir.
Açık erişim, disiplinler arası gelişimi pekiştiren ve farklı disiplinler arasında işbirliğini teşvik eden bir yaklaşımdır. Bu nedenle Ahi Evran Üniversitesi sosyal bilmler Enstitüsü Dergisi makalelerine daha fazla erişim ve daha şeffaf bir inceleme süreci sunarak kendi alanına katkıda bulunmaktadır. Bilimsel bir çalışma ortaya koyan tüm paydaşların (yazar, editör, hakem, yayıncı ve okuyucu), bilimin doğru bir şekilde ilerlemesine katkı sağlaması hedeflenir. Bu hedef gereğince hazırlanan bilimsel çalışmalarda bilimsel etik ilkelere uygunluk önemlidir.
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Felsefe, Psikoloji, Arkeoloji, Bilim Felsefesi ve Tarihi, Eğitim, Özel, Kadın Araştırmaları, Kentsel Çalışmalar, Uluslararası İlişkiler, Davranış Bilimleri, Ergonomi, Kamu Yönetimi, Madde Bağımlılığı, Beşeri Bilimler, Etik, Tarih, İktisat, Beslenme ve Diyetetik, Dil ve Dil Bilim, Edebi Teori ve Eleştiri, Halkla İlişkiler, İşletme Finans, Aile Çalışmaları, Din Bilimi, Eğitim, Eğitim Araştırmaları, Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm, Bilgi, Belge Yönetimi, Etnik Çalışmalar, Folklor, Nüfus İstatistikleri Bilimi, Siyasi Bilimler, Müzik, Tiyatro, Edebiyat, Hukuk, Kriminoloji ve Ceza Bilimi, Sosyoloji, İletişim, Sosyal Çalışma, Antropoloji, Film, Radyo, Televizyon, Kültürel Çalışmalar, Sanat, İşletme, İş, Coğrafya, Ortaçağ ve Rönesans Çalışmaları, Sağlık Politikaları ve Hizmetleri, Çevre Çalışmaları, Asya Çalışmaları alanlardaki nitelikli bilimsel makaleleri yayımlamak amacıyla aşağıda belirtilen etik ilkeler ve kurallara bağlı olarak yayınlanan hakemli bir dergidir. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne gönderilen makaleler çift taraflı kör hakemlik süreciyle değerlendirilmekte ve ücretsiz erişimle elektronik olarak yayımlanmaktadır. Aşağıda yazarların, dergi editörünün, hakemlerin ve yayıncının etik sorumlulukları, rolleri ve görevleri yer almaktadır. Aşağıda yer alan etik ilkeler ve kurallar Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics - COPE (https://publicationethics.org/) yönergesine göre hazırlanmıştır.
Yayıncının Etik Sorumlukları
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından yayımlanmaktadır. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir kamu eğitim kuruluşudur. Yayıncının etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
• Yayıncı, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde makale yayımlama sürecinde karar merciinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder.
• Yayıncı derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne gönderilen makalelerin Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans ve doktora programları ile örtüşen alanların konuları ile yani Felsefe, Psikoloji, Arkeoloji, Bilim Felsefesi ve Tarihi, Eğitim, Özel, Kadın Araştırmaları, Kentsel Çalışmalar, Uluslararası İlişkiler, Davranış Bilimleri, Ergonomi, Kamu Yönetimi, Madde Bağımlılığı, Beşeri Bilimler, Etik, Tarih, İktisat, Beslenme ve Diyetetik, Dil ve Dil Bilim, Edebi Teori ve Eleştiri, Halkla İlişkiler, İşletme Finans, Aile Çalışmaları, Din Bilimi, Eğitim, Eğitim Araştırmaları, Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm, Bilgi, Belge Yönetimi, Etnik Çalışmalar, Folklor, Nüfus İstatistikleri Bilimi, Siyasi Bilimler, Müzik, Tiyatro, Edebiyat, Hukuk, Kriminoloji ve Ceza Bilimi, Sosyoloji, İletişim, Sosyal Çalışma, Antropoloji, Film, Radyo, Televizyon, Kültürel Çalışmalar, Sanat, İşletme, İş, Coğrafya, Ortaçağ ve Rönesans Çalışmaları, Sağlık Politikaları ve Hizmetleri, Çevre Çalışmaları, Asya Çalışmaları alanlardaki konular ile ilgili özgün çalışmalar olması gerekmektedir.
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
• Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 'ne göndermemelidir.
• Yazar(lar), Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne özgün makale göndermelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
• Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
• Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir.
• Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
• Makalelerde yararlanılan tüm kaynaklar (yazarlar, çevrimiçi sayfalar, kişisel görüşmeler, vb.) için doğru ve uygun bir şekilde kaynak gösterilmelidir.
• Dergiye gönderilen makalelerin başka bir dergiye gönderilmediği belirtilmeli ve Telif Hakkı Devir Formu (https://dergipark.org.tr/tr/pub/aeusbed) doldurulmalıdır.
• Makaleye fikren katkıda bulunmayan kişiler yazar olarak belirtilmemelidir.
• Gönderilen makaleye ilişkin çıkar çatışmaları belirtilmeli ve nedeni açıklanmalıdır.
• Yazarların, hakem sürecindeyken çalışmalarına ilişkin ham verileri editörler kuruluna iletmesi istenebilir, bu durumda yazarların ham verilerini editörler kuruluyla paylaşmaları beklenmektedir. Yazarlar, yayımlanan bir makaleye ilişkin verileri 5 yıl süreyle saklamakla yükümlüdürler.
• Yazarlar çalışmalarında bir hata tespit ettiklerinde editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme ya da geri çekme süreci için işbirliği kurmalıdırlar.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Çift taraflı kör hakemlik, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere dergi yönetim sisteminden iletilmektedir. Hakemlerin, değerlendirdikleri makalenin Felsefe, Psikoloji, Arkeoloji, Bilim Felsefesi ve Tarihi, Eğitim, Özel, Kadın Araştırmaları, Kentsel Çalışmalar, Uluslararası İlişkiler, Davranış Bilimleri, Ergonomi, Kamu Yönetimi, Madde Bağımlılığı, Beşeri Bilimler, Etik, Tarih, İktisat, Beslenme ve Diyetetik, Dil ve Dil Bilim, Edebi Teori ve Eleştiri, Halkla İlişkiler, İşletme Finans, Aile Çalışmaları, Din Bilimi, Eğitim, Eğitim Araştırmaları, Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm, Bilgi, Belge Yönetimi, Etnik Çalışmalar, Folklor, Nüfus İstatistikleri Bilimi, Siyasi Bilimler, Müzik, Tiyatro, Edebiyat, Hukuk, Kriminoloji ve Ceza Bilimi, Sosyoloji, İletişim, Sosyal Çalışma, Antropoloji, Film, Radyo, Televizyon, Kültürel Çalışmalar, Sanat, İşletme, İş, Coğrafya, Ortaçağ ve Rönesans Çalışmaları, Sağlık Politikaları ve Hizmetleri, Çevre Çalışmaları, Asya Çalışmaları a alanlarına katkısı ve makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ve bu kararlarına ilişkin gerekçelerini içeren bir form doldurmaları gerekmektedir. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'nin hakemlerinin etik sorumlulukları ve rolleri aşağıda belirtildiği gibidir:
• Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaları gerekmektedir.
• Hakemlerden çıkar çatışmaları bulunmayan makalelere hakemlik yapmayı kabul etmeleri beklenmektedir. Hakemler herhangi bir çıkar çatışması fark ettiklerinde editörü bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğini yapmayı reddetmelidirler.
• Hakemler makaleleri yansız ve nesnel olarak değerlendirmelidirler.
• Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmekte, çift taraflı kör hakemlik sürecine zarar vermemek için formlarda isimlerini belirtmemeleri beklenmektedir. Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.
• Hakemlerin önerilerinde kullandıkları üslubun kibar, saygılı ve bilimsel olması gerekmektedir. Hakemler saldırgan, saygısız ve öznel kişisel yorumlardan kaçınmalıdırlar. Hakemlerin bu tür bilimsel olmayan yorumlarda bulundukları tespit edildiğinde yorumlarını yeniden gözden geçirmeleri ve düzeltmeleri için editör ya da editörler kurulu tarafından kendileriyle iletişime geçilebilmektedir.
• Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları gerekmekte ve burada belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir.
• Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Editör ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
Editörün Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on PublicationEthics - COPE (https://publicationethics.org/) yayınlamış olduğu “COPE Dergi Editörleri için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu” (COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors
(https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf) ve
“COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulamalar Kılavuzu”nda (COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf) yer alan ve aşağıda listelenen etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.
Editör dergide basılan tüm makalelerden sorumludur. Editörün etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
• Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) ya da Turnitin (https://www.turnitin.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı %20 ve altında olan makaleler yayına kabul edilir. Bu oranı aşan makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir veya tespit edilmesi durumunda intihal ya da etik dışı davranışlar nedeniyle yayımlanması reddedilir.
Aşağıda etik dışı bazı davranışlar listelenmiştir:
• Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.
• Çalışmaya fikren katkıda bulunan kişilerin yazar olarak belirtilmemesi.
• Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi.
• Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması.
• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi.
• Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi.
• Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemesi.
• Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaların, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanılması.
• İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uyulmaması.
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânların ve cihazların amaç dışı kullanılması.
• Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunulması.
• İntihal yapmak: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtmak: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayımlamak: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme yapmak: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda sbed@ahievran.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.
İletişim: sbed@ahievran.edu.tr
Web Site: https://dergipark.org.tr/tr/pub/aeusbed

Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ücretsiz ve açık erişmli bir dergidir.